آشپزخانه های بی اشپز

فرهاد زعفری هشجین - مدرس دانشگاه و پژوهشگر غذا و زیبایی شناسی

قدیم ترها وقتی از خیابان ها، محله ها و به خصوص کوچه ها گذر می کردی، بوی انواع غذاها از پنجره های باز آشپزخانه ها به مشام می رسید. ارزش پولی و غذایی آن غذاها خیلی مهم نبود؛ مهم این بود خانه ای که غذا در آشپزخانه ی آن طبخ شده، خانم کدبانوی خانه و مادر ایرانی، عشق و علاقه به همسر و فرزندان خود را در آشپزی به مدد گرفته است و از این روست که عطر خوش و رنگ زیبای غذاها، هر مرد ایرانی را متوجه این هنرِ آمیخته با عشق و محبت زن ایرانی می کند. غذاهای ایرانی حاوی این پیام فرهنگی است که کانون خانواده ی ایرانی با مدیریت، اهمیت و محبت زن کدبانو بسیار گرم تر و منسجم تر است. خانه ی ایرانی، همیشه نشانه ای از فرهنگ و برداشت های خاص از مفهوم زندگی است؛ خانه ای که همان کانون گرم محبت و عشق اعضای خانواده به یک دیگر است. با ورود به هر خانه و کمی سرچرخاندن به زوایای خانه، به راحتی می توان دریافت که با خانم کدبانوی ایرانی طرف هستید یا نه؟ مهم ترین جایی هم که بیش تر از همه نمایان‎ گر این قضیه هست، آشپزخانه است و تا خانم خانه آن جا را درست و حسابی و به میل خود نچیده و تزیین نکرده و غذایی ایرانی طبخ نکرده باشد و عطر و بوی آن تمام فضای خانه را نگرفته باشد، هم چنان عیب و هنرش نهفته باشد. قدیمی ترها شاید بیش تر یادشان باشد که یکی از شرط و شروط های هنگام خواستگاری، کدبانوگری و دست پخت عروس خانم آینده بود که البته فی الحال در هیاهوی مدرک های رنگارنگ و یکی از یکی بالاتر، کم رنگ شده است و صد البته نه این که این دومی، یعنی همان تحصیلات عالیه بد باشد؛ ولی چه قدر خوب بود که با اولی، یعنی همان هنر خانه داری و کدبانوگری همراه بود! اخیراً با پیش رفت چشم گیر فن آوری، تغییرهای بسیاری در وسایل و لوازم آشپزخانه پدید آمده که وقتی وارد آشپزخانه های مدرن امروزی می شوی، بیش تر از این که غذا و عطر و بویی در کار باشد، انواع مدل ها و برند های معروف و نامعروف ابزار و لوازم آشپزی را می توانی پیدا کنی و چندین مدل هم از بهترین و خوش رنگ ترین پیش بند، کلاه و دستکش آشپزی هم به در و دیوار آن آویزان است و با انواع لامپ های رنگی نورپردازی شده که به همان مثل معروف قدیمی می رسی که خیلی چیزها هفت دست و شام و ناهار، هیچی! تازه از لابه لای این لوازم، آن از همه عزیزتر است که اصلاً یک بار هم مصرف نشده باشد. از سر و شکل لوازم که بگذریم، سخن ظاهر و ساخت آشپزخانه خیلی خوش تر است. آشپزخانه های ایرانی که قبلاً مطبخ نامیده می شد و محدود به فضایی برای تنور، اجاق یا یک چراغ گاز ساده و چند ظرف گلی و مسی بود، حالا جایش را به فضایی داده که از نظر معماری و هویت کم تر شباهتی به فرهنگ دیرینه ی ایرانی اسلامی دارد. آشپزخانه هایی اُپن و بعضی مواقع خیلی اپن و جزیره ای که باید برای رسیدن اتاق خواب ها یا سرویس ها از وسط آن بگذری. از این ها که بگذریم، حال و هوا و خواسته های آقایان دمِ بخت امروز هم با دیروزی ها فرق کرده و دیگر خیلی مایل به این نیستند که خانم خانه بوی سیرداغ و پیازداغ بدهد و بهتر است که خانم خانه خیلی مرتب و شیک با لباس های مد روز بنشیند و با تلفن های همراهی که اندازه ی درِ ماکروفر یا کنترل های کوتاه و بلند لوازم امروزی است، وارد فضاهای مجازی بشود و از سر و شکل، خانه، لوازم، ماشین، علایق و سلایق خود بگوید و شماره ای که بیش تر در ذهنش باقی می ماند، همان شماره ی فست‎فودی یا رستوران سرِ کوچه باشد و بس! در آخر به یک سؤال چهارگزینه ای خیلی مهم در زندگی مردان جوان می رسیم: کدام دختر برای ازدواج مناسب تر است؟ 1ـ دختر کدبانو؛ 2ـ دختر تحصیل‎کرده؛ 3ـ هر دو؛ 4ـ هیچ کدام. مطمئناً بهترین جواب، سومی است که طبق مثل قدیمی که نمی شود؛ ولی اگر بشود، چه می شود. جواب چهارمی هم که از همه راحت تر است و نشان از این دارد که آقای جوان خانه، حالاحالاها باید با روش های مختلف طبخ تخم مرغ سر کند تا شاید وقتی دیگر!

• 3 مهر 1396
• نویسنده: iranchef
• تعداد نمایش ها: 514
• نظرات: 0