سفر از دیرباز میان مردم کشورهای مختلف وجود داشته و مردم ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند. با یک رویکرد جامعه‌شناختی، سفر و گردش چه روندی را در طول تاریخ طی کرده است؟
گردشگری یک مفهوم مدرن است. اگر این تعریف سازمان جهانی گردشگری را از این پدیده در نظر بگیریم که فرد گردشگر از مکان زندگی‌اش به لحاظ جغرافیایی حرکت می‌کند و حداقل 24 ساعت از مکان زندگی خود دور است، این را ما در گذشته به صورت دیگری داشتیم. از یک منظر می‌توان گفت در گذشته سه دسته سفر داشتیم که توسط سه گروه از افراد صورت می‌گرفته است؛ یکی توده‌های مردم که زائران بودند. با تسامح، این گروه را می‌توان توریست‌های زمان گذشته عنوان کرد. رفت و آمد برای این دسته از گردشگران دشوار بوده است و به همین خاطر کاروانسراهایی بر سر راه این زائران ساخته می‌شده که هم‌اکنون نیز بخشی از آثار تاریخی ما را تشکیل می‌دهند.
سفر نامه ایران شف
فرهاد زعفری محقق غذا و مدرس دانشگاه
هدف این گروه، زیارت و انجام فرائض دینی بوده است. دسته دوم پادشاهان بوده‌اند که به شکل خاص خود سفر می‌کردند و دسته سوم نیز سیاحانی بودند که بیشتر نجبا و اشراف را در خود جای می‌دادند. این گروه، سیاحانی بودند که به لحاظ مالی و فرهنگی می‌توانستند سفرهای غیرزیارتی هم داشته باشند. در همین حال و در کنار این گروه‌هایی که از آنها نام بردیم، تعداد اندکی هم افراد فرهیخته و نویسنده و شاعر و تاریخدان وجود داشته‌اند که به سفر می‌پرداختند و درباره سفر خود می‌نوشتند.
