سرآشپزانی از سراسر جهان، سازمان ملل متحد را امروز کمک خواهند کرد تا جنبش جدیدی تحت عنوان روز آشپزی پایدار شروع کنند که قصد دارد مردم را در تلاش های جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی از طریق انتخاب غذای پایدار و سالم درگیر کند.
سر آشپزان سرشناسی این چالش را رهبری خواهند کرد و با عرضه کردن دستپخت های خود که به وسیله امکانات سازمان ملل ارائه می شوند برای ایجاد موج جهانی خلاقیت در آشپزی الهام بخش خواهند بود که در آن مردم عکس ها و دستور پخت های مورد علاقه شان را به اشتراک می گذارند.
هدف جنبش "اکنون دست به کار شو" (Act Now) سازمان ملل متحد این است که نیروی محرکی برای نشست اقدامات اقلیمی دبیر کل در 23 سپتامبر 2019 ایجاد نماید. در این نشست سران کشورها، بخش تجاری و جامعه مدنی طرح های خود را در مقیاس های وسیع برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و ایجاد انطباق و تاب آوری اقلیمی ارائه خواهند کرد.
فرهاد زعفری پژوهشگر غذا و مدرس دانشگاه (نویسنده اولین سوگند نامه آشپزی جهان)
بدیهی است از 2015 در راستای پیشبرد آرمان های توسعه پایدار، پیشرفت هایی حاصل شده است. دستورکار 2030 برای توسعه پایدار و توافقنامه پاریس در رابطه با تغییرات اقلیمی الهام بخش پاسخی سریع و تاثیرگذار از سوی دولت ها، بخش خصوصی، مقامات محلی، جامعه مدنی، جامعه علمی و بسیاری دیگر بوده است. اما بر اساس گفته خانم امینه جی محمد معاون دبیر کل سازمان ملل متحد ، حرکت ما باید بسیار بیشتر و سریعتر باشد تا بتوانیم تا سال 2030 به آرمان های خود برسیم. " می توانیم تا 2030 به آرمان های خود دست پیدا کنیم. می توانیم برنده این رقابت علیه تغییرات اقلیمی باشیم. اما مردم نقش بزرگی را باید ایفا کنند و سعی داریم از طریق جنبش "اکنون دست به کار شو" عموم مردم را برای یک تلاش دسته جمعی برای محدود کردن تغییرات اقلیمی تشکیل جهانی پایدار گرد هم آوریم."
یکی از نهادهای عضو این جنبش بنیاد غیر انتفاعی"تفاوت ایجاد کنید" (MAD) مستقر در کپنهاگ است که توسط آقای رنه ردزپی سر آشپز رستوران جهانی معروف نوما تاسیس شده است. وی تلاش می کند از طریق اعطای مهارت ها، انجمن ها، زمان و مکان به سرآشپز ها و رستوران ها برای ایجاد تغییرات واقعی پایدار، سیستم غذایی ما را دگرگون سازد. همکاران جنبش"تفاوت ایجاد کنید" عبارتند از "صندوق بین المللی توسعه کشاورزی (ایفاد)"، "قطب جلب حمایت برای آرمان دوم توسعه پایدار" و "ارتباط آشپزخانه" که همگی تلاش می کنند تا سرآشپز ها را درگیر جنبش غذای پایدار کنند.
با توجه به اینکه کشاورزی باعث تولید یک پنجم گازهای گلخانه ای جهان می شود که بخش عمده ای آن توسط باقیمانده غذایی و مصرف گوشت است، جنبش "اکنون دست به کار شو" سازمان ملل متحد تلاش ها و دستورهای پخت سرآشپزان برجسته که مواد اولیه مورد استفاده برای طبخ غذایشان به کاهش گازهای گلخانه ای و زیان به محیط زیست کمک می کنند را به نمایش خواهد گذاشت.
مصرف غذا، اقلیم را به شیوه های مختلفی تحت تاثیر قرار می دهد. تخریب جنگل های بارانی برای ایجاد زمین های کشاورزی همراه با تقاضای روزافزون برای گوشت از عمده ترین عوامل افزایش گازهای گلخانه ای هستند. بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ، یک سوم غذایی که سالانه در جهان تولید می شود یعنی تقریبا معادل یک میلیارد و 300 میلیون تن غذا با هزینه تقریبی 940 میلیارد دلار برای کشاورزها، کارخانه ها و مصرف کننده ها ،از بین رفته یا فاسد می شود. تقریبا هشت درصد گازهای گلخانه ای جهان را غذاهای فاسد تولید می کنند یعنی اگر غذاهای فاسد را به کشوری تشبیه کنیم سومین تولیید کننده عمده گازهای گلخانه ای جهان خواهد بود.
سرآشپزان و سایر تامین کنندگان مواد غذایی روز به روز بیشتر متوجه ارزش محصولات غذایی ارگانیک و محلی می شوند و به همین نسبت از تولید فست فود و وعده های غذایی فاصله می گیرند که به گوشت فراوانی برای طبخ نیاز دارند. جنبش "اکنون دست به کار شو" سازمان ملل متحد قصد دارد بلکه الهام بخش افراد بیشتری برای لذت بردن از یک رژیم غذایی پایدار، لذیذ، غدغه مند در حوزه تغییرات اقلیمی باشد.
خانم ملینا شانون-دیپیترو، مدیر اجرایی بنیاد "تفاوت ایجاد کنید" می گوید بارها و بارها در بنیاد "تفاوت ایجاد کنید" و در گفتگو با سرآشپزانی از سراسر جهان یادآور شده ام که عرصه فعالیت رستورانی با قابلیت در نوآوری، توجه و مراقبت و مهمانوازی آمیخته است و تعهد فعالان این عرصه به محیط زیست ناشی از همین ارزش هاست. بنابراین جنبش "اکنون دست به کار شو" فرصت مناسبی را در اختیار صنف فعالان رستورانی می گذارد تا بهترین عملکرد و نوآورانه ترین ابدعات را با یکدیگر و با تمام مردم به اشتراک گذارند.
سر آشپز کاتسوهیرو ناکامورا سفیر ملی حسن نیت فائو در ژاپن می گوید مواد غدایی که برای آماده کردن غذا از آنها استفاده می کنیم از جمله سبزیجات، میوه ها و محصولات دریایی، نعماتی هستند که طبیعت در اختیار ما قرار داده است و متاسفانه تمامی آن ها تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته اند که این مسئله یک ضایعه بزرگ به حساب می آید. ایشان می افزاید باید از طبیعت محافظت کنیم چرا که کوچک شمردن طبیعت منجر به بروز تغییرات اقلیمی می گردد و نهایتا بر آنچه که می خوریم تاثیر می گذارد.
آقای کارلو کاراکو سرآشپز ایتالیایی مشهور می گوید تغییرات اقلیمی می تواند روی برخی از اساسی ترین مواد لازم برای تهیه وعده اصلی غذایی تاثیر گذارد. وی می افزاید همکاری من با صندوق بین المللی توسعه کشاورزی و کشاورزانی از کامبوج و مغرب موجب شد تا متوجه شوم امروزه خانواده های کشاورز باید خودشان را با تاثیرات تغییرات اقلیمی وفق دهند و در حقیقت همکاری با صندوق بین المللی توسعه کشاورزی در زمینه منطبق شدن با تغییرات اقلیمی می تواند امنیت غذایی و درآمد را افزایش دهد.
جنبش "اکنون دست به کار شو" علاوه بر سرآشپزان، از سایر مردم در سراسر دنیا دعوت می کند تا هریک به شکل انفرادی، در امر مصرف پایدار غذا مشارکت به عمل آورند. چالش این جنبش پختن خوراک هایی است که نه تنها لذیذ هستند بلکه برای سیاره ما و سلامتیمان نیز مفید باشند و راه حل توصیه ای آن کاهش مصرف گوشت و تاکید بر استفاده از سبزیجات متنوع است.
آقای گریس رامیرز سرآشپز ساکن نیویورک می گوید مقابله با بحران اقلیمی ممکن است امری خارج از توان ما به نظر آید اما جنبش غذایی "اکنون دست به کار شو" پیشنهاد ساده ای برای شروع ارائه می دهد یعنی بشقاب شما. با چند ترفند و نکته در خصوص شیوه آشپزی پایدار همگی می توانیم تصمیماتی بگیریم که تاثیرات سو کمتری بر طبیعت داشته باشد.
فرهاد زعفری پژوهشگر غذا و مدرس دانشگاه
منبع دفتر سازمان ملل -تهران