شروع محقرانه‌ی برادران میشلن در سال ۱۸۸۹ تا شکل‌گیری امپراتوری‌ای که جهان را درنوردید، میشلن‌ها صنعت گردشگری را متحول ساختند و شهر کلرمون-فران را به موتور تولید فرانسه تبدیل کردند.
کوچه‌های سنگفرش‌شده‌ی شهر کلرمون-فران فرانسه با آن ساختمان‌های سنگی‌اش ظرافت و فضای آرامی دارد و اصلاً بهش نمی‌خورد که انقلابی در صنعت گردشگری ایجاد کرده باشد. اما این شهر فرانسوی – وقتی برادران آندره و ادوارد میشلن در سال ۱۸۸۹ کارخانه‌ی لاستیک‌سازی خود را در آن تأسیس کردند – دنیای سفر را متحول ساخت.
با سفر نامه ایران شف به دور اروپا همراه باشید.
شهر کلرمون-فران، با آن معماری متمایز و جغرافیای منحصر به فردش، در ناحیه‌ی اوونی واقع شده و دیدنی‌های زیادی دارد. اما در میان برج‌های مخروطی تیره‌رنگ شهر و خانه‌های مزینش، جاذبه‌های دیگری نیز پنهان شده‌اند. دو مخترع مشهور شهر کلرمون-فران علاوه بر آنکه صنعت حمل و نقل مدرن را متحول کردند، نام تجاری‌ای را به وجود آوردند که بعدها در صنعت آشپزی معیاری جهانی به حساب آمد: ستاره‌های میشلن که تنها به بهترین رستوران‌ها داده می‌شد.
مسافرانی که به فرانسه یا هر جای دیگر می‌روند بسیار به برادران میشلن مدیون هستند. این دو برادر، که در کلرمون-فران بزرگ شده بودند، تنها قصد داشتند تولیدی فرتوت پدربزرگشان را بهبود بخشند اما دستاوردهای بیشتری نصیبشان شد. نوآوری‌های آنها در صنعت لاستیک، از لاستیک‌های قابل تعویض در دوچرخه گرفته تا چرخ‌های لاستیکی قطارها، حمل و نقل عمومی را آسان‌تر و اقتصادی‌تر کرد.
وقتی میشلن‌ها نقشه‌هایشان را در اوایل قرن بیستم شروع کردند، قصد کردند تا واژه‌ی «میشلن» را نه تنها در صنعت لاستیک – که امروزه دومین بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌ی لاستیک از نظر درآمد است – بلکه همچنین در صنعت گردشگری و آشپزی نیز برجسته کنند. یکی از هوشمندانه‌ترین مانورهای شرکت آن بود که سعی کرد غذا را به عاملی ارزشمند برای سفر کردن تبدیل کند. آنها بهترین رستوران‌های محلی را پوشش دادند و مبلغ آنها شدند تا گردشگران به خاطرشان به آنجا سفر کنند. با ظهور ستاره‌های میشلن در سال ۱۹۲۶، که به بهترین رستوران‌ها داده می‌شد، لاستیک‌های بادوام و غذاهای خوشمزه زیر نام «میشلن» در هم تنیده شدند.
پرفسور پاتریک یونگ، متخصص تاریخ قرن نوزدهم و بیستم فرانسه در دانشگاه ماساچوست، گفت: «میشلن‌ها مسیری که صنعت گردشگری در اوایل قرن بیستم می‌پیمود را پیش‌بینی کردند. نوآوری آنها در آن بود که با ساخت لاستیک‌های بادوام سفر را راحت‌تر کردند و برای آن سفر هم مقاصدی را تعریف کردند؛ آن مقاصد رستوران‌ها و هتل‌های درجه یک بودند».
دفتر مرکزی میشلن در کلرمون-فران قرار داشت و تا امروز نیز همانجا مانده است. کلرمون-فران، با آنکه شهری صنعتی به حساب می‌آید، اما محیطی روستایی دارد: دشت لیما (Limagne) با تپه‌های شن دپویی (Chaine des Puys)، که به خاطر خصوصیات زمین‌شناسی خاصش جزو آثار جهانی یونسکو ثبت شده، احاطه شده است. شن دپویی مجموعه‌ای از ۸۰ تپه و کوه‌های مخروطی است؛ آنها بقایای کوه‌های آتشفشانی‌ای هستند که بیش از هفت هزار سال پیش خاموش شدند. کلیسای نوتردام شهر، که دو برج مخروطی دارد، نماد کلرمون-فران محسوب می‌شود. از بالای برج‌های آن می‌توان گنبد ۱۴۶۵متری پویی (Puy de Dome) را دید.
آمد و شد خارجی‌ها به واسطه‌ی حضور شرکتی چندملیتی در شهر به برخی بدبینی‌ها بین شهروندان دامن زد اما فرانسه کشوری است که به پیشگامانش در صنعت به اندازه‌ی هنرمندانش احترام می‌گذارد و فعالیتشان را محدود نمی‌کند. با کمی گشت زدن در شهر کلرمون-فران و دیدن ترکیب طراحی صنعتی و شکوه معماری گوتیک متوجه این موضوع خواهید شد.
گاهی مردم به شوخی کلرمون-فران را شهر تایر می‌نامند. اما شهر خیلی بیشتر از اینها است؛ اینجا روایت موفقیت و تاریخی منحصر به فرد است که خیلی کم پیش می‌آید در جایی ببینیم.
فرهاد زعفری محقق غذا و مدرس دانشگاه
